Szambo, jako zbiornik bezodpływowy, jest istotną częścią systemu kanalizacyjnego wielu domów. Jego nieszczelność może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno dla środowiska, jak i zdrowia mieszkańców. Jakie zagrożenia niesie ze sobą wyciek z szamba? Jakie działania można podjąć, aby zapobiec tym problemom?
Jakie mogą być przyczyny wycieku szamba?
Większość betonowych zbiorników jest podatna na przecieki. Problemy te wynikają z niewłaściwego nałożenia warstwy uszczelniającej lub z uszkodzeń mechanicznych. Choć zapewnienie profesjonalnej powłoki wodoszczelnej nie jest trudne (chociaż może być kosztowne), to w przypadku zbrojonego betonu ryzyko uszkodzeń mechanicznych nigdy nie jest całkowicie eliminowane. Przemieszczające się masy ziemi mogą wywierać wystarczający nacisk na zbiornik, aby spowodować powstawanie pęknięć w betonie, przez które mogą przedostawać się ścieki. W miarę upływu czasu następuje erozja i stopniowe powiększanie tych szczelin.
Metalowe zbiorniki również są narażone na stopniowe zniszczenie i ryzyko rozszczelnienia. Stalowe szamba, często wtórnie wykorzystywane jako zbiorniki na wodę czy paliwo, można nabyć w atrakcyjnej cenie. Przed ich zainstalowaniem konieczne jest przeprowadzenie testu szczelności. Główną wadą stalowych zbiorników jest trudność w precyzyjnym ocenieniu stopnia korozji i przewidzeniu momentu, w którym może dojść do perforacji i wycieku nieczystości do gleby.
Jakie zagrożenie niesie za sobą wyciek szamba?
W przypadku nieszczelnych betonowych zbiorników głównym zagrożeniem jest zanieczyszczenie środowiska naturalnego. Ścieki przenikające do gleby i wód gruntowych stanowią ryzyko dla lokalnej roślinności, zwierząt oraz mieszkańców okolicy.
Drugim aspektem są kwestie prawne. Zgodnie z przepisami, właściciel nieszczelnego szamba betonowego ma obowiązek natychmiastowego uszczelnienia zbiornika. Jeśli właściciel zignoruje problem, grożą mu surowe kary finansowe. Zgodnie z ustawą Prawo Budowlane, szamba podlegają regularnym kontrolom (przynajmniej raz w roku) na terenie całego kraju. Właściciele muszą posiadać dokumentację potwierdzającą, że ich zbiornik bezodpływowy jest szczelny i nie stanowi zagrożenia dla środowiska.
Patogenne składniki ścieków można podzielić na dwa główne rodzaje: materiał zakaźny (wirusy, bakterie, pasożyty) oraz toksyczne związki chemiczne (azotyny, pochodne siarki i chloru, detergenty, metale ciężkie, kwasy). Podczas gdy patogeny i pasożyty mogą przetrwać w glebie kilka tygodni lub miesięcy, zanieczyszczenie toksycznymi chemikaliami może być trwałe i utrzymywać się przez wiele lat.
Nieszczelne szambo umieszczone na płaskim terenie zatruwa najbliższą okolicę. Pojawiają się nieprzyjemne zapachy, woda w oczku wodnym może zmieniać kolor, a woda z płytkiej studni szybko nabiera nieprzyjemnego zapachu i smaku. Istnieje jednak możliwość, że cieknące szambo nie wywoła negatywnych skutków w bezpośrednim otoczeniu. W przypadku przepuszczalnych gleb i delikatnego nachylenia terenu ścieki mogą migrować pod powierzchnią na odległość kilku kilometrów. Dlatego tak ważne jest regularne kontrolowanie szczelności zbiorników, zwłaszcza tych wykonanych ze stali lub żelbetonu, podczas ich eksploatacji.
Jak poznać, że szambo jest nieszczelne?
Jednym z głównych wskaźników nieszczelności szamba są zmiany w częstotliwości wywożenia ścieków. Na początku warto porównać zużycie wody z pojemnością zbiornika, aby ocenić, czy tempo jego napełniania jest zgodne z oczekiwaniami. Jak to sprawdzić? To proste.
Przykładowo, jeśli w gospodarstwie domowym mieszka 4 osoby, a pojemność zbiornika wynosi 8 m³, można założyć, że jedna osoba produkuje średnio 150 litrów (0,15 m³) ścieków dziennie. Należy podzielić pojemność zbiornika (8 m³) przez iloczyn ilości ścieków produkowanych przez jedną osobę (0,15 m³) i liczby domowników (4), aby dowiedzieć się, co ile dni należy opróżniać szambo:
8 m³ / (0,15 m³ x 4) = 13,3
Otrzymany wynik nieco powyżej 13 oznacza, że szambo betonowe powinno być opróżniane maksymalnie co 12 dni. Nieszczelność zbiornika można podejrzewać, gdy szambo jest opróżniane:
- zbyt rzadko, ponieważ zanieczyszczenia przedostają się do gruntu, zamiast pozostawać w zbiorniku;
- zbyt często, ponieważ wody gruntowe przedostają się do zbiornika, przyspieszając jego napełnianie.
Drugi z problemów jest poważniejszy, ponieważ może świadczyć o niewłaściwej lokalizacji zbiornika, a próby jego uszczelnienia mogą być trudne i nieskuteczne. W skrajnych przypadkach jedynym rozwiązaniem może być zmiana lokalizacji szamba.
Jak dbać o szambo?
Aby szambo betonowe działało prawidłowo przez długi czas, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad dotyczących jego konserwacji i eksploatacji. Szambo betonowe jest zbiornikiem bezodpływowym, który musi być regularnie opróżniany. Ważne jest, aby terminowo wywozić ścieki, ponieważ przepełnione szambo może prowadzić do niepożądanych reakcji chemicznych i negatywnego wpływu na środowisko oraz mieszkańców okolicy.
Po opróżnieniu szamba należy je od czasu do czasu wyczyścić, korzystając z usług specjalistycznej firmy asenizacyjnej. Myjka ciśnieniowa jest skutecznym narzędziem do usuwania osadów i gazów ze zbiornika. Należy pamiętać, że czyszczenie szamba zaburza jego naturalną florę bakteryjną, którą trzeba jak najszybciej odbudować.
Biopreparaty do szamba pomagają w utrzymaniu odpowiedniej flory bakteryjnej. Biologiczny preparat Biofos Professional do szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków posiada innowacyjną formułę Bio-Active Max ze składnikiem aktywnym biologicznie, który działa kompleksowo przyspieszając procesy rozkładu i upłynniania ścieków. Zawiera bakterie, które chronią instalację kanalizacyjną oraz likwidują nieprzyjemne zapachy. Dodatkowo biopreparat rozkłada nieczystości, co zmniejsza objętość ścieków i wydłuża czas między opróżnieniami szamba.
Nieszczelne szambo to poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Skażenie gleby i wód gruntowych, ryzyko infekcji oraz konsekwencje prawne to tylko niektóre z problemów związanych z wyciekiem nieczystości. Regularna konserwacja, wybór odpowiednich materiałów oraz szybkie reagowanie na wszelkie uszkodzenia mogą zapobiec wielu z tych zagrożeń. Dbałość o szczelność szamba jest niezwykle ważna dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia mieszkańców oraz ochrony środowiska.
